Εάν παρακαλουθήσει κανείς τις επί του εδάφους εξελίξεις των μαχών στο συριακό έδαφος, και ειδικά στις περιοχές που δρα έντονα η ρωσική αεροπορία, τότε θα συμπεράνει ότι τον Οκτώβρη τα πράγματα - πήγαν - όπως - περίπου - ήταν αναμενόμενο.
Πιο συγκεκριμένα, είναι διεθνώς αναγνωρισμένο (δεν είναι, δηλαδή, μυστικό) ότι στο πλευρό του καχεκτικού στρατού του Άσαντ πολεμούν κάμποσες χιλιάδες σιίτες πολιτοφύλακες απ’ το ιράκ (τουλάχιστον 11 χιλιάδες), μερικές χιλιάδες αφγανοί (που έχουν “προσληφθεί” / εκπαιδευτεί απ’ τους ιρανούς “φρουρούς της επανάστασης”), και αρκετά μέλη (άγνωστος ο αριθμός) της λιβανέζικης Χεζμπ’ Αλλάχ. Οι δύο πρώτες κατηγορίες, δηλαδή οι σιίτες πολιτοφύλακες και οι αφγανοί ή/και ιρανοί “εθελοντές” (μισθοφόροι) διοικούνται με ενιαίο τρόπο από ιρανούς αξιωματικούς των “φρουρών της επανάστασης”.
Υπάρχουν στοιχεία επίσης ότι αυτός ο συνασπισμός συμπληρώνεται από μαχητές όλων των παλαιστινιακών οργανώσεων που υπάρχουν στη δυτική Όχθη πλην, ενδεχομένως, της Χαμάς, και από φιλορώσους τσετσένους “εθελοντές”. Οι παλαιστίνιοι δρουν εναντίον των θυλάκων που κατέχει ο isis ή άλλες αντιπολιτευτικές οργανώσεις κοντά στα σύνορα της συρίας με το λίβανο και το ισραήλ (στα όρια των κατεχόμενων απ’ το ισραήλ “υψωμάτων του Γκολάν”), αλλά και όπου αλλού χρειαστεί.
Απέναντι σ’ αυτόν τον φιλοΆσαντ συνασπισμό οι κύριες ένοπλες οργανώσεις είναι του isis και της al-nusra. Δεδομένου ότι τα μέτωπα των αναμετρήσεων είναι αρκετά, αυτές οι οργανώσεις (και άλλες μικρότερες) άλλοτε συμμαχούν μεταξύ τους και άλλοτε δρουν ανεξάρτητα. Φαίνεται ότι αυτές οι “ισλαμικές” οργανώσεις συνεχίζουν να ενισχύονται με “εθελοντές” απ’ την τσετσενία, την δυτική κίνα και διάφορα αραβικά κράτη. Ενώ η επιμελητεία τους (ο ανεφοδιασμός τους σε πυρομαχικά, όπλα, τρόφιμα κλπ) δεν έχει εμφανίσει κάποιο έντονο πρόβλημα... [1Η εφημερίδα “moon of alabama”, αμερικανική βέβαια, καταγγέλει ότι απ’ τις 22 Οκτώβρη και μετά “μυστηριωδώς” η αμερικανική αεροπορία σταμάτησε τους (έτσι κι αλλιώς ελάχιστους) βομβαρδισμούς της κατά θέσεων του isis στην ανατολική συρία, επιτρέποντας μ’ αυτόν τον τρόπο σε εκατοντάδες ένοπλους του isis και της al-nusra να επιτεθούν με βαρύ οπλισμό στον δρόμο που συνδέει την Δαμασκό με τις περιοχές του Aleppo που κατέχει ο στρατός του Άσαντ, κόβοντας τον ανεφοδιασμό του (και τον εφοδιασμό των κατοίκων του Aleppo).
Για να γίνει η ανακατάληψη των σημείων που είχαν καταλάβει οι ισλαμιστές αντάρτες, εκτός απ’ τον τακτικό συριακό στρατό κλήθηκαν ενισχύσεις απ’ την παλαιστινιακή οργάνωση Liwaa al-Quds και την Χεζμπ’ Αλλάχ - και φυσικά η ρωσική αεροπορία που έκανε 90 “κτυπήματα” μέσα σε 24 ώρες σε θέσεις του isis και της al-nusra.
Αν αναφέρουμε αυτό το περιστατικό είναι επειδή το κοινό κέντρο επιχειρήσεων συρίας, ιράν, ρωσίας και Χεζμπ’ αλλάχ στη Δαμασκό εκτιμά ότι η συγκεκριμένη επίθεση στην “εθνική οδό” Khanasser οργανώθηκε “σε ανώτερο επίπεδο” απ’ αυτές καθ’ αυτές τις οργανώσεις που συμμετείχαν. Και εννοούν, φυσικά, την Ουάσιγκτον, που διακόπτωντας τους δικούς της βομβαρδισμούς επέτρεψε σε τανκς και πυροβόλα του isis να μεταφερθούν από μεγάλη απόσταση, απ’ την Raqqa.
Θα ρωτούσε κανείς: Και η ρωσική κατασκοπεία; Πιάστηκε στα πράσα;]
Παρά την ισχυρή υποστήριξη απ’ την ρωσική αεροπορία, στη διάρκεια του Οκτώβρη ο φιλοΆσαντ συνασπισμός δεν είχε κάποια σημαντική επιτυχία. Τα κύρια μέτωπα βρίσκονται στα ανατολικά της επαρχίας της Λατάκεια (με κατεύθυνση προς το Idlib), γύρω απ’ το Aleppo (Χαλέπι) και ανατολικότερα προς την μεριά του περικυκλωμένου απ’ τον isis στρατιωτικού αεροδρομίου του Kuwerres. Σ’ αυτές τις περιοχές η ρωσο-ιρανο-ιρακινο-συριο-λιβανέζικη συμμαχία έχει ανακαταλάβει μερικές δεκάδες χωριά και λόφους, και επιπλέον προσπαθεί να κόψει δρόμους ανεφοδιασμού των isis / al-nusra και σία. Κάποιος θα μιλούσε ουδέτερα για “αργή προώθηση” του φιλοΆσαντ στρατού: παρά την “ισχυρή πίεση” που δέχονται οι isis, al-nusra και λοιπά, έχουν αποδειχθεί ως τώρα αρκετά σκληροτράχηλοι [2Στις 25 Οκτώβρη η λιβανέζικη αστυνομία έδεσε έναν σαουδάραβα “πρίγκηπα” (το καθεστώς εκεί είναι γεμάτο τέτοιους) και 4 ακόμα ανθρώπους του την ώρα που φόρτωναν το ιδιωτικό του τζετ με μεγάλη ποσότητα χαπιών μιας ντρόγκας με βάση την αμφεταμίνη (τα ρεπορτάζ μιλούν για δύο τόνους). Το captagon (έτσι λέγεται το χάπι) είναι δημοφιλές “σπιντ” στην ευρύτερη μέση ανατολή, και κατασκευάζεται και σε εργαστήρια στον λίβανο (κάποιοι λένε και στη συρία - αλλά πού ακριβώς;).
Κατά τις δυτικές αντιdrug υπηρεσίες το captagon καταναλώνεται ιδιαίτερα απ’ τους ένοπλους του isis· πράγμα που πιθανόν ταιριάζει με το γεγονός ότι ο πρίγκηπας Abdel Mohsen ibn Walid ibn Abdelaziz υποτίθεται ότι θα μετέφερε τους 2 τόνους στο Ριάντ, αλλά τίποτα δεν θα τον εμπόδιζε να προσγειωθεί και να ξεφορτώσει αλλού, σε κάποιον δρόμο στις περιοχές που ελέγχει ο isis.
Το χημικό ντοπάρισμα στρατιωτών δεν είναι, φυσικά, εφεύρεση των ισλαμιστών τρομοκρατών· απ’ τον β παγκόσμιο πόλεμο το κάνουν οι πρωτοκοσμικοί στρατοί. Γι’ αυτό και είμαστε περίεργοι για το τι “καταπίνουν” οι της πλευράς Άσαντ.]. Οι αντεπιθέσεις αντιπερισπασμού σε διάφορα άλλα σημεία, εκ μέρους τους, καθυστερούν ακόμα περισσότερο την προώθηση των φιλοΆσαντ. Ίσως το σημαντικότερο που έχει πετύχει η ρωσική επέμβαση είναι η αναπτέρωση του ηθικού όσων πολεμούν υπέρ του Άσαντ. Πράγματι, στις αρχές του περασμένου Σεπτέμβρη, βρίσκονταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Στο επίπεδο της γεωπολιτικής διπλωματίας η Ουάσιγκτον συμπεριφέρεται σα να έχει συμφιλωθεί με την ρωσική επέμβαση στην περιοχή που ως πρόσφατα είχε το στρατιωτικό μονοπώλιο. Οι “σκληρές” αντιρωσικές δηλώσεις έκαναν μια καμπύλη κορύφωσης και στη συνέχεια έπεσαν, ενώ στα τέλη Οκτώβρη έγινε στη Βιέννη μια πρώτη συνάντηση των υπεξ των ηπα, της ρωσίας, της τουρκίας, της σαουδικής αραβίας και του ιράν, για να “βρεθεί λύση στη συρία”. Υπάρχει περίπτωση να βρεθεί μια οποιαδήποτε τέτοια “λύση” στο ορατό μέλλον; Και τι θα σήμαινε το να μην βρεθεί; Εδώ αρχίζουν τα σύνθετα και τα δύσκολα.
Αν δει κανείς τα συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή, η κατάσταση θυμίζει εκείνην στα βαλκάνια πριν και κατά την διάρκεια του Α παγκόσμιου πολέμου: πολλές και διαφορετικές αντιθέσεις, που διαμορφώνουν μια ρευστή και ανισσόροπη γεωμετρία, τέτοια που μόνο η συντριπτική στρατριωτική ήττα κάποιων μπορεί να αφήσει περιθώρια για “λύσεις”. Ας τα δούμε επί τροχάδην:
- Οι ένοπλοι του isis και της al-nusra (κατά κύριο λόγο) εκφράζουν υποτίθεται τα συμφέροντα των σουνιτικών κοινοτήτων στην ευρύτερη περιοχή συρίας / ιράκ. Αυτό, βέβαια, δεν είναι καθόλου ακριβές, αφού υπάρχουν σουνίτες στα δυτικά της συρίας που στηρίζουν τον Άσαντ και το καθεστώς του· είναι όμως μια βολική ιδεολογική βάση για να δικαιολογείται η υποστήριξή τους απ’ τη σαουδική αραβία και άλλα αραβικά κρατίδια. Τα σίγουρα μ’ αυτούς είναι α) ότι δεν έπεσαν απ’ τον ουρανό (έχουν, δηλαδή, κοινωνική βάση τόσο στη συρία όσο και στο ιράκ), β) δεν είναι “ανεξάρτητοι” στρατιωτικά, και γ) έχουν εξυπηρετήσει τον μεσομακροπρόθεσμο στόχο της Ουάσιγκτον για μόνιμη πρόκληση χάους όχι μόνο στη μέση ανατολή αλλά και στη βόρεια αφρική. Συντριπτική ήττα τους θα σήμαινε ότι με μιας, όλοι οι σύμμαχοί τους (συμπεριλαμβανόμενης της Άγκυρας, γι’ αυτήν χωριστά) θα αλλάξουν θέση. Δεν μας φαίνεται ιδιαίτερα πιθανό.
- Το καθεστώς Άσαντ έφτασε μεν στο χείλος της στρατιωτικής κατάρρευσης, αλλά η ρωσική εμπλοκή, και η καθόλου κρυφή βοήθεια απ’ την Τεχεράνη και απ’ την Βαγδάτη (για να πούμε τις σημαντικότερες συνεισφορές) συνεπάγονται ότι, πλέον, δεν πρόκειται να ηττηθεί. Πιθανότερο είναι να ανακαταλάβει και κάποιες περιοχές, αν και όχι να “απελευθερώσει” το σύνολο της συριακής επικράτειας.
- Οι κούρδοι της συρίας είναι οι μόνοι (μαζί με το Τελ Αβίβ) που θα ήθελαν ένα χωριστό κουρδικό κράτος στις βόρειες περιοχές. Υποστηρίζονται φανερά απ’ τις ηπα, όχι όμως ως την εκπλήρωση του τελικού τους σκοπού. Παρόμοια είναι και η στάση της Μόσχας. Οι ένοπλοι της κουρδικής πολιτοφυλακής έχουν επιδοθεί σε “εθνοκάθαρση” στις περιοχές που θεωρούν δικές τους, διώχνοντας άραβες απ’ τα χωριά και τις κωμοπόλεις τους (είναι κάτι που δεν πρόκειται να ειπωθεί από ελληνικά μήντια...). Δεδομένων των διεθνών συσχετισμών το μέγιστο που θα μπορούσαν να πετύχουν είναι μια διευρυμένη αυτονομία μέσα σε ένα τυπικά ενιαίο (συριακό) κράτος, όπως έχει συμβεί και με τους κουρδικούς πληθυσμούς στο ιράκ. Όμως αυτό προϋποθέτει “ενιαίο συριακό κράτος”. Μπορεί να ξαναϋπάρξει τέτοιο;
- Για να συμβεί κάτι τέτοιο θα έπρεπε οπωσδήποτε οι του isis να πάψουν να θεωρούνται διεθνώς “τρομοκράτες” και, είτε οι ίδιοι είτε μέσω του Ριάντ, να συμφωνήσουν σε μια “τριχοτόμηση” της συριακής επικράτειας, κρατώντας τις ανατολικές περιοχές (που συνορεύουν με το ιράκ). Αλλά αυτό θα παράσερνε και τις διευθετήσεις που έχουν γίνει στο ιράκ, αφαιρώντας εδάφη κυρίως απ’ την κεντρική κυβέρνηση, αφού κι εκεί υπάρχει isis και σουνιτικοί πληθυσμοί που κάπως τον στηρίζουν. Δεν μας φαίνεται πιθανό να γίνει δεκτό κάτι τέτοιο απ’ την Βαγδάτη· ας αφήσουμε τις δυσκολίες του να πουληθεί διεθνώς.
- Η Άγκυρα, το έχουμε ξαναπεί, δεν θα ήθελε με τίποτα να δει ανεξάρτητο κουρδικό κράτος στο συριακό έδαφος. Ακόμα και η διοικητική τριχοτόμηση (σε ένα υποτιθέμενα “ενιαίο” συριακό κράτος) μπορεί να θεωρείται too much για το τουρκικό καθεστώς· δεν το ξέρουμε ωστόσο. Ως τώρα, πάντως, δεν έχει αλλάξει την τακτική της να πολεμάει (υποτίθεται) τον isis βομβαρδίζοντας θέσεις κούρδων ενόπλων... [3Οι δύο βόμβες στο ψαχνό, στις 10 Οκτώβρη, στην Άγκυρα, και η δολοφονία 110 διαδηλωτών, έχει βέβαια την σφραγίδα μιας καλά υπολογισμένης προβοκάτσιας... αλλά εκ μέρους τίνος; Είμαστε σίγουροι ότι καμία απάντηση δεν θα είναι σωστή (ή, απλά, λογική) αν δεν συνεκτιμηθεί ότι ακριβώς εκείνη την ημέρα επρόκειτο να ανακοινωθεί εκ μερους του pkk “εκεχειρία” απέναντι στον τουρκικό στρατό (εκτός από περιπτώσεις αυτοάμυνας). Η ανακοίνωση αυτή, μάλιστα, έγινε, ίσως ελάχιστη ώρα πριν ή μετά το μακελιό• και σκεπάστηκε απ’ το αίμα ώσπου να ξεχαστεί ακαριαία.
Δεν είναι δυνατόν να αποσυνδέσουμε τα δύο γεγονότα: οι βόμβες - στο - ψαχνό είχαν στόχο αυτήν την ανακοίνωση που, με τη σειρά της, ήταν προϊόν “συνεργασίας” των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών με τον πάντα κρατούμενο ηγέτη του pkk Οτσαλάν. Αυτή η ανακοίνωση ήταν, άλλωστε, αναμενόμενη κάμποσες ημέρες (ή και βδομάδες) πριν τις 10 Οκτώβρη.
Επειδή θεωρούμε απίθανο αυτή η “μεσολάβηση” του Οτσαλάν να γινόταν ερήμην του καθεστώτος Ερντογάν, βγάζουμε τους ισλαμοδημοκράτες και την κυβέρνησή τους απ’ τους ωφελημένους της σφαγής. Βγάζουμε, επίσης, και τους ηγέτες του pkk• εκτός εάν στις τάξεις τους υπάρχουν κάποιοι που δεν ήθελαν καθόλου μια τέτοια εκεχειρία... Δυστυχώς απομένουν αρκετοί υποψήφιοι για το σαμποτάρισμα μιας, πιθανής (αν και δύσκολης) “συμβιβαστικής κίνησης” μεταξύ του τουρκικού καθεστώτος και των ένοπλων κούρδων της συρίας. Πρώτα απ’ όλα οπαδοί του Γκιουλέν, που κατέχουν ακόμα θέσεις μέσα στο “νέο βαθύ κράτος” της τουρκίας. Ύστερα το Τελ Αβίβ... Ή ακόμα και το Ριάντ...
Ως γνωστόν το καθεστώς Ερντογάν απέδωσε την σφαγή στον isis. O “συνηθισμένος κακός”. Δυσκολευόμαστε, πάντως, να καταλάβουμε τι συμφέρον θα είχε ο isis απ’ αυτήν. Απ’ την άλλη ο isis είναι χρήσιμος σαν αποδιοπομπαίος τράγος για οτιδήποτε, ειδικά εάν δεν πρέπει να υποδειχθούν σαν ένοχοι “κάποιοι” άλλοι, εξαιτίας του ενδεχόμενου ακόμα μεγαλύτερης “ανακατωσούρας”...] Σε κάθε περίπτωση η καινούργια μονοκομματική κυβέρνηση των ισλαμοδημοκράτων θα έχει, σε σχέση με τους εσωτερικούς συσχετισμούς, όλα τα χαρτιά στα χέρια της.
- Το Ριάντ έχει κάνει εισβολή στην υεμένη, αλλά παρά την τεχνική υπεροπλία της στρατιωτικής συμμαχίας 11 κρατών (!! - συμμετέχει ακόμα και το σουδάν!) εναντίον των ανταρτών Hοuthi, η εισβολή αυτή δεν είναι καθόλου περίπατος. Στην πραγματικότητα οι μόνοι που έχουν αξιόλογη στρατιωτική / πολεμική εμπειρία είναι οι Houthi και ο υεμενίτικος στρατός που έχει ενωθεί μαζί τους. Οι άλλοι, απ’ την σαουδική αραβία, τα υπόλοιπα εμιράτα, και σια, είναι είτε ασιάτες μισθοφόροι είτε εντελώς άκαπνοι. Η σαουδαραβική εισβολή στην υεμένη είναι ήδη μια (προς το παρόν χαμηλής έντασης) πηγής τριβών με το ιράν (που υποστηρίζει τους σιΐτες Houthi) που μπορεί να αποδειχθεί πολύ μεγαλύτερη πληγή απ’ όσο θα μπορούσε να αντέξει το πασίγνωστα διεφθαρμένο και ετοιμόρροπο καθεστώς του Ριάντ. Ήδη οι “πρίγκηπες” μεταφέρουν ένοπλους του isis απ’ το ιράκ στην υεμένη, σαν ενίσχυση...
- Η Τεχεράνη απολαμβάνει το τέλος του αποκλεισμού της (των εναντίον της διεθνών κυρώσεων). Και προοπτικά θα είναι ακόμα περισσότερο ενισχυμένη. Δεν θα την οφελούσε ένας ενδομουσουλμανικός “θρησκευτικός πόλεμος” (σιίτες εναντίον σουνιτών και το ανάποδο) και έχει περιθώρια χειρισμών για να το αποφύγει, αλλά επίσης (υποθέτουμε ότι) δεν θα ήθελε “μόνιμες πληγές”, φανερές ή “εν υπνώσει”, στις περιοχές της μέσης ανατολής στις οποίες έχει συμφέροντα, έχει εμπλακεί στρατιωτικά, και κανείς πρωτοκοσμικός δεν φαίνεται να αμφισβητεί ανοικτά τα “δικαιώματά” της: ιράκ, συρία, λίβανο. Συνεπώς η Τεχεράνη δεν θα είχε κέρδος από μισο-λύσεις ή ψευτο-λύσεις.
- Αντίθετα η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ θα είχαν. Η “καμένη γη” είναι πάντα η τακτική τους, ακόμα κι αν καίγεται διαρκώς, με αυξομειούμενη ένταση [4Η αμερικανική εταιρεία Genie Energy πήρε το 2013 απ’ την ισραηλινή κυβέρνηση το αποκλειστικό δικαίωμα έρευνας για κοιτάσματα υδρογονανθράκων σε μια έκταση 153 τετραγωνικών μιλίων στα βόρεια των Υψωμάτων του Γκολάν· πρόκειται για συριακό έδαφος που έχει καταληφθεί απ’ το 1967 απ’ τον ισραηλινό στρατό, χωρίς να έχει επιστραφεί παρά τις σχετικές αποφάσεις του οηε.
Στις 8 Οκτώβρη του 2015, η ισραηλινή θυγατρική της Genie Energy, η Afek Oil & Gas ανακοίνωσε ότι βρέθηκε ένα πολλά υποσχόμενο κοίτασμα πετρελαίου εκεί, αν και χρειάζονται επιπλέον έρευνα για να υπολογιστεί το μέγεθός του.
Να, λοιπόν, ένας (ακόμα) υλικός λόγος για να υπάρχει για πολλά χρόνια “χάος” στη συρία: το Τελ Αβίβ δεν θα πιέζεται να επιστρέψει τα Υψώματα...].
Όλα αυτά δείχνουν ότι το μέγιστο που θα μπορούσε να φανταστεί κανείς σαν “λύση” είναι μια “τριχοτόμηση” της συρίας εντός ενός ενιαίου κράτους· όμως ποιός μπορεί να φανταστεί ότι αυτό θα σήμαινε “ειρήνη”; Όχι εμείς πάντως. Αν, επιπλέον, δει κανείς τα όσα συμβαίνουν στην περιοχή απ’ την οπτική γωνία της μείωσης της (αμερικανικής) “εξάρτησης” απ’ τα πετρέλαια της αραβικής χερσονήσου, κι αν συνυπολογίσει πόσο έχει χειροτερέψει η κατάσταση μέσα σε λιγότερο από 5 χρόνια (απ’ το 2011), τότε δεν θα ήταν καν προφητική η πρόβλεψη ότι: τα πράγματα θα γίνουν ακόμα χειρότερα παρά καλύτερα. Μοιάζει σα να συμβαίνει αυτό που έχει συμβεί πολλές φορές στην παγκόσμια ιστορία, πριν και μετά τον καπιταλισμό: όταν μια περιοχή χάνει την (υψηλή) γεωπολιτική ή γεωοικονομική της αξία αποσταθεροποιείται καθώς οι άλλοτε “υψηλοί προστάτες” της χάνουν το ενδιαφέρον τους γι’ αυτήν. Τότε διάφοροι “μικρο-μεσαίοι” (υπό την προστασία ή την ανοχή “μεγάλων”) ορμούν για να πάρουν κομμάτια. Η στρατιωτική εμπλοκή της Μόσχας δεν είναι δείκτης “υψηλής αξίας” αλλά μάλλον απόδειξη ότι ο ρωσικός ιμπεριαλισμός δεν σκοπεύει να χάσει τα (λίγα) στρατιωτικά ερείσματά του στην άκρη της ανατολικής Μεσογείου.
Θα πρέπει κανείς να ερμηνεύσει όλα αυτά τα κοντινά προσθέτοντας κάτι ακόμα, ιδιαίτερα σοβαρό (κατά τη γνώμη μας), μακρινό: εκείνα που συμβαίνουν στην ανατολική ασία.
“ελευθερία της ναυσιπλοΐας;” - όχι ακριβώς...
Την τελευταία εβδομάδα του Οκτώβρη η Ουάσιγκτον έστειλε το αντιτορπιλικό Lassen, συνοδευόμενο από μικρότερα πολεμικά των φιλιππίνων και αμερικανικά αναγνωριστικά αεροπλάνα, να κάνουν μια βόλτα λίγων ωρών κοντά στις υφαλονησίδες Subi και Mischief, στο αρχιπέλαγος Spartly. Το αρχιπέλαγος (τμήματά του) είναι διεκδικούμενο απ’ την κίνα, το βιετνάμ, την μαλαισία και τις φιλιππίνες. Και η Ουάσιγκτον κάνει ό,τι μπορεί για να εμφανιστεί σαν “προστάτης” των συμφερόντων όσων έχουν συνοριακές διαφορές και τριβές με το Πεκίνο [5Για περισσότερα: Sarajevo νο 85, Ιούνης 2014, ασιατικές (και όχι μόνο) θερμοκρασίες, και Sarajevo νο 96, Ιούνης 2015, σινοαμερικανικές έριδες στη μακρινή ανατολή.].
Δεδομένου ότι η πλεύση της αμερικανικής ναυτικής δύναμης έγινε, επι τούτου, μέσα στα 12 ναυτικά μίλια που έχει οριοθετήσει το Πεκίνο σαν κινεζικά χωρικά ύδατα γύρω απ’ τις υφαλονησίδες που έχει ανακατασκευάσει, ήταν προβοκατόρικη, έστω συμβολικά κατ’ αρχήν. Ειδικά αν έπρεπε να πάρει κανείς τοις μετρητοίς τις δηλώσεις του κινέζου υπ.εξ. στις 9 Οκτώβρη, ότι:
... η κινεζική κυβέρνηση δεν επιτρέψει ποτέ σε καμία χώρα να παραβιάσει τα χωρικά ύδατα και τον εναέριο χώρο της χώρας στα νησιά Spratly, στο όνομα της προστασίας της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας...
Φραστικοί λεονταρισμοί; Προς το παρόν ναι. Αλλά για πόσο; Το γεγονός είναι ότι από τυπική άποψη το αμερικανικό ναυτικό δεν έκανε κάτι παράνομο. Το διεθνές δίκαιο της θάλασσας προβλέπει την “αβλαβή διέλευση” πολεμικών μιας χώρας απ’ τα χωρικά ύδατα άλλης, αρκεί η πρώτη να έχει ενημερώσει έγκαιρα την δεύτερη. Το κινεζικό ναυτικό είχε κάνει κάτι ανάλογο στις αρχές Σεπτέμβρη: πολεμικά του έπλευσαν μέσα στη ζώνη των 12 μιλίων στα Αλεούτια νησιά στην Αλάσκα· αμερικανικής κυριαρχίας.
Όμως ο συμβολισμός έχει εδώ την σημασία του, κι όχι μόνον ιδεολογική. Πρώτον, επειδή οι νησίδες του Spartly είναι θέμα διακρατικών (ιμπεριαλιστικών) ανταγωνισμών, ενώ τα νησιά της Αλάσκας όχι. Δεύτερον επειδή η Ουάσιγκτον κατηγορεί το Πεκίνο ότι δημιουργεί στρατιωτικές υποδομές ή και βάσεις στις υφαλονησίδες, πράγμα που ξεπερνάει το θέμα της κυριότητάς τους. Και τρίτον επειδή η Ουάσιγκτον έχει διακηρύξει πολλές φορές και σε όλους τους τόνους ότι σκοπεύει να είναι το αφεντικό όλης της θάλασσας που φτάνει ως τον ινδικό ωκεανό.
Πρέπει, λοιπόν, να εκτιμηθεί το γεγονός ότι η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε ότι οι πλεύσεις των πολεμικών της εντός των 12 μιλίων που το Πεκίνο θεωρεί χωρικά του ύδατα θα επαναληφθούν κι άλλες φορές τους επόμενους μήνες... Δεν ήταν μια - κι - έξω ενέργεια...
Κι αυτό είναι το ουσιαστικό προβοκατόρικο περιεχόμενο του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στην περίπτωση αυτή. Αν ήταν μια μοναδική περίπτωση, το θέμα θα τέλειωνε με εκατέρωθεν δηλώσεις. Αλλά η Ουάσιγκτον θέλει να καθιερώσει σαν ρουτίνα τις περιπολίες της στη μύτη του Πεκίνου. Αν το επιχειρήσει (και τα τωρινά δεδομένα δείχνουν ότι δεν μπλοφάρει) κάθε καινούργια διεύλευση θα νομιμοποιείται απ’ τις προηγούμενες και θα νομιμοποιεί την επόμενη. Αυτό συνεπάγεται αυξανόμενη “πίεση” προς το κινεζικό καθεστώς.
Και δεν έχουμε αναφέρει καν άλλους ιμπεριαλιστικούς “παίκτες” στην περιοχή - όπως το Τόκιο.
Ας θυμήσουμε, συνδέοντας την μέση ανατολή με την ανατολική ασία: οι σημαντικότερες διακυβεύσεις της Ουάσιγκτον βρίσκονται στον ειρηνικό. Αν, λοιπόν, ακολουθεί μια γραμμή “μισού πολέμου” στη μέση ανατολή, αυτό καθόλου δεν σημαίνει ότι “δεν - τρέχει - τίποτα”. Υπάρχουν δουλειές (στην περιοχή) που μπορούν, αν χρειαστεί, να τις κάνουν άλλοι, πέραν του αμερικανικού στρατού “αυτοπροσώπως”.
Δεν προβλέψουμε κάτι “καλό”, ειδικά για όσο οι υποτελείς παραιτούνται.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1 - Η εφημερίδα “moon of alabama”, αμερικανική βέβαια, καταγγέλει ότι απ’ τις 22 Οκτώβρη και μετά “μυστηριωδώς” η αμερικανική αεροπορία σταμάτησε τους (έτσι κι αλλιώς ελάχιστους) βομβαρδισμούς της κατά θέσεων του isis στην ανατολική συρία, επιτρέποντας μ’ αυτόν τον τρόπο σε εκατοντάδες ένοπλους του isis και της al-nusra να επιτεθούν με βαρύ οπλισμό στον δρόμο που συνδέει την Δαμασκό με τις περιοχές του Aleppo που κατέχει ο στρατός του Άσαντ, κόβοντας τον ανεφοδιασμό του (και τον εφοδιασμό των κατοίκων του Aleppo).
Για να γίνει η ανακατάληψη των σημείων που είχαν καταλάβει οι ισλαμιστές αντάρτες, εκτός απ’ τον τακτικό συριακό στρατό κλήθηκαν ενισχύσεις απ’ την παλαιστινιακή οργάνωση Liwaa al-Quds και την Χεζμπ’ Αλλάχ - και φυσικά η ρωσική αεροπορία που έκανε 90 “κτυπήματα” μέσα σε 24 ώρες σε θέσεις του isis και της al-nusra.
Αν αναφέρουμε αυτό το περιστατικό είναι επειδή το κοινό κέντρο επιχειρήσεων συρίας, ιράν, ρωσίας και Χεζμπ’ αλλάχ στη Δαμασκό εκτιμά ότι η συγκεκριμένη επίθεση στην “εθνική οδό” Khanasser οργανώθηκε “σε ανώτερο επίπεδο” απ’ αυτές καθ’ αυτές τις οργανώσεις που συμμετείχαν. Και εννοούν, φυσικά, την Ουάσιγκτον, που διακόπτωντας τους δικούς της βομβαρδισμούς επέτρεψε σε τανκς και πυροβόλα του isis να μεταφερθούν από μεγάλη απόσταση, απ’ την Raqqa.
Θα ρωτούσε κανείς: Και η ρωσική κατασκοπεία; Πιάστηκε στα πράσα;
[ επιστροφή ]
2 - Στις 25 Οκτώβρη η λιβανέζικη αστυνομία έδεσε έναν σαουδάραβα “πρίγκηπα” (το καθεστώς εκεί είναι γεμάτο τέτοιους) και 4 ακόμα ανθρώπους του την ώρα που φόρτωναν το ιδιωτικό του τζετ με μεγάλη ποσότητα χαπιών μιας ντρόγκας με βάση την αμφεταμίνη (τα ρεπορτάζ μιλούν για δύο τόνους). Το captagon (έτσι λέγεται το χάπι) είναι δημοφιλές “σπιντ” στην ευρύτερη μέση ανατολή, και κατασκευάζεται και σε εργαστήρια στον λίβανο (κάποιοι λένε και στη συρία - αλλά πού ακριβώς;).
Κατά τις δυτικές αντιdrug υπηρεσίες το captagon καταναλώνεται ιδιαίτερα απ’ τους ένοπλους του isis· πράγμα που πιθανόν ταιριάζει με το γεγονός ότι ο πρίγκηπας Abdel Mohsen ibn Walid ibn Abdelaziz υποτίθεται ότι θα μετέφερε τους 2 τόνους στο Ριάντ, αλλά τίποτα δεν θα τον εμπόδιζε να προσγειωθεί και να ξεφορτώσει αλλού, σε κάποιον δρόμο στις περιοχές που ελέγχει ο isis.
Το χημικό ντοπάρισμα στρατιωτών δεν είναι, φυσικά, εφεύρεση των ισλαμιστών τρομοκρατών· απ’ τον β παγκόσμιο πόλεμο το κάνουν οι πρωτοκοσμικοί στρατοί. Γι’ αυτό και είμαστε περίεργοι για το τι “καταπίνουν” οι της πλευράς Άσαντ.
[ επιστροφή ]
3 - Οι δύο βόμβες στο ψαχνό, στις 10 Οκτώβρη, στην Άγκυρα, και η δολοφονία 110 διαδηλωτών, έχει βέβαια την σφραγίδα μιας καλά υπολογισμένης προβοκάτσιας... αλλά εκ μέρους τίνος; Είμαστε σίγουροι ότι καμία απάντηση δεν θα είναι σωστή (ή, απλά, λογική) αν δεν συνεκτιμηθεί ότι ακριβώς εκείνη την ημέρα επρόκειτο να ανακοινωθεί εκ μερους του pkk “εκεχειρία” απέναντι στον τουρκικό στρατό (εκτός από περιπτώσεις αυτοάμυνας). Η ανακοίνωση αυτή, μάλιστα, έγινε, ίσως ελάχιστη ώρα πριν ή μετά το μακελιό· και σκεπάστηκε απ’ το αίμα ώσπου να ξεχαστεί ακαριαία.
Δεν είναι δυνατόν να αποσυνδέσουμε τα δύο γεγονότα: οι βόμβες - στο - ψαχνό είχαν στόχο αυτήν την ανακοίνωση που, με τη σειρά της, ήταν προϊόν “συνεργασίας” των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών με τον πάντα κρατούμενο ηγέτη του pkk Οτσαλάν. Αυτή η ανακοίνωση ήταν, άλλωστε, αναμενόμενη κάμποσες ημέρες (ή και βδομάδες) πριν τις 10 Οκτώβρη.
Επειδή θεωρούμε απίθανο αυτή η “μεσολάβηση” του Οτσαλάν να γινόταν ερήμην του καθεστώτος Ερντογάν, βγάζουμε τους ισλαμοδημοκράτες και την κυβέρνησή τους απ’ τους ωφελημένους της σφαγής. Βγάζουμε, επίσης, και τους ηγέτες του pkk· εκτός εάν στις τάξεις τους υπάρχουν κάποιοι που δεν ήθελαν καθόλου μια τέτοια εκεχειρία... Δυστυχώς απομένουν αρκετοί υποψήφιοι για το σαμποτάρισμα μιας, πιθανής (αν και δύσκολης) “συμβιβαστικής κίνησης” μεταξύ του τουρκικού καθεστώτος και των ένοπλων κούρδων της συρίας. Πρώτα απ’ όλα οπαδοί του Γκιουλέν, που κατέχουν ακόμα θέσεις μέσα στο “νέο βαθύ κράτος” της τουρκίας. Ύστερα το Τελ Αβίβ... Ή ακόμα και το Ριάντ...
Ως γνωστόν το καθεστώς Ερντογάν απέδωσε την σφαγή στον isis. O “συνηθισμένος κακός”. Δυσκολευόμαστε, πάντως, να καταλάβουμε τι συμφέρον θα είχε ο isis απ’ αυτήν. Απ’ την άλλη ο isis είναι χρήσιμος σαν αποδιοπομπαίος τράγος για οτιδήποτε, ειδικά εάν δεν πρέπει να υποδειχθούν σαν ένοχοι “κάποιοι” άλλοι, εξαιτίας του ενδεχόμενου ακόμα μεγαλύτερης “ανακατωσούρας”...
[ επιστροφή ]
4 - Η αμερικανική εταιρεία Genie Energy πήρε το 2013 απ’ την ισραηλινή κυβέρνηση το αποκλειστικό δικαίωμα έρευνας για κοιτάσματα υδρογονανθράκων σε μια έκταση 153 τετραγωνικών μιλίων στα βόρεια των Υψωμάτων του Γκολάν· πρόκειται για συριακό έδαφος που έχει καταληφθεί απ’ το 1967 απ’ τον ισραηλινό στρατό, χωρίς να έχει επιστραφεί παρά τις σχετικές αποφάσεις του οηε.
Στις 8 Οκτώβρη του 2015, η ισραηλινή θυγατρική της Genie Energy, η Afek Oil & Gas ανακοίνωσε ότι βρέθηκε ένα πολλά υποσχόμενο κοίτασμα πετρελαίου εκεί, αν και χρειάζονται επιπλέον έρευνα για να υπολογιστεί το μέγεθός του.
Να, λοιπόν, ένας (ακόμα) υλικός λόγος για να υπάρχει για πολλά χρόνια “χάος” στη συρία: το Τελ Αβίβ δεν θα πιέζεται να επιστρέψει τα Υψώματα...
[ επιστροφή ]
5 - Για περισσότερα: Sarajevo νο 85, Ιούνης 2014, ασιατικές (και όχι μόνο) θερμοκρασίες, και Sarajevo νο 96, Ιούνης 2015, σινοαμερικανικές έριδες στη μακρινή ανατολή.
[ επιστροφή ]
