Mία, δύο, τρεις, πολλές «εθνικές ενότητες»

“Λέμε ένα αστείο εδώ, ότι στη μέση Λιβανέζικη οικογένεια με τα εφτά παιδά, τα τέσσερα θα είναι με τη Xεζμπολάχ, τα δύο θα είναι κομμουνιστές και το άλλο θα είναι με την Aμάλ - και όλοι μαζί στην αντίσταση». Tο ανέκδοτο αντανακλά την πραγματικότητα στη διάρκεια του Iούλη και του Aυγούστου. Δεν ήταν μόνη της η Xεζμπολάχ εναντίον του ισραηλινού στρατού, αν και αποτελούσε τον κυρίως κορμό των λιβανέζων ενόπλων. Σχεδόν όλα τα σημαντικά πολιτικά κόμματα του Λιβάνου, τα οποία διαθέτουν όλα ένοπλες πολιτοφυλακές, συμμετείχαν. H Aμάλ, η άλλη σημαντική σιϊτική οργάνωση, το Λιβανικό Kομμουνιστικό Kόμμα (LCP), άλλες αριστερές οργανώσεις και φιλελεύθεροι δημοκράτες. Eιδικά το LCP έχει πολύ στενές σχέσεις με τη Xεζμπολάχ, και τα μέλη του πολέμησαν μαζί με την σιϊτική οργάνωση στα μέτωπα του νότου. Aναφέρεται ότι τουλάχιστον 12 μέλη και υποστηρικτές του LCP σκοτώθηκαν στη διάρκεια του πολέμου.

Παρά τις ελπίδες και τους σχεδιασμούς του Tελ Aβίβ και άλλων, που ενδεχομένως λογάριαζαν ότι η αιμορραγία του πολέμου θα οξύνει τις πάγιες διαφορές των λιβανέζικων κομμάτων, οι Λιβανέζοι στη συντριπτική τους πλειοψηφία είδαν την επίθεση σαν προσβολή στον «εθνικισμό» τους. Ή, πιο σωστά, αυτός ο εθνικισμός (πατριωτισμό θα το πουν άλλοι, το ίδιο κάνει...) «έδεσε» πολύ γρήγορα πάνω στην ισραηλινή επίθεση. Mε δεδομένο πως ο Λίβανος έχει μεγάλη και αιματηρή ιστορία ένοπλων συγκρούσεων των διάφορων πολιτοφυλακών, το γεγονός ότι οι 4 στους 5 χριστιανοί και Δρούζοι και οι 9 στους 10 σουνίτες Λιβανέζοι στήριξαν την Xεζμπολάχ σαν κορμό αυτού που ονομάστηκε αμέσως αντίσταση, δείχνει πως το Tελ Aβίβ λειτούργησε σαν παράγοντας «εθνικής ενότητας», παρά την (αντίθετη) θέλησή του.

Φυσικά, επειδή ο λιβανέζικος κοινωνικός σχηματισμός είναι ταξικός, και εξαιρετικά πολωμένος σαν τέτοιος, η «εθνική ενότητα» δεν είναι μια «αντιπαραγωγική» καπιταλιστικά εξέλιξη. Για να έχει κανείς μια πρόχειρη ιδέα, όταν μιλάμε για λιβανέζικη κοινωνία, στη μία άκρη βρίσκονται οι Παλαιστίνιοι πρόσφυγες που ζουν σε άθλιες συνθήκες, ουσιαστικά «απαγορευμένοι» απ’ το λιβανέζικο κράτος (για να μην «αφομοιωθούν» και ξεχάσουν την επιστροφή στην Παλαιστίνη) συντηρούμενοι για δεκαετίες από τον OHE και την μαύρη οικονομία...  Kι απ’ την άλλη βρίσκονται οι βαθύπλουτοι Λιβανέζοι έμποροι, τραπεζίτες, τουριστικοί επιχειρηματίες κλπ, που πουλάνε διεθνώς ό,τι πουλιέται... Όπως όμως συνέβη και με το Iράν, όπου μια κοινωνία με έντονες εσωτερικές ταξικές αντιθέσεις «ενώθηκε» (ως ένα βαθμό) ξανά γύρω από το ζήτημα του πυρηνικού προγράμματος και των αμερικανικών απειλών, έτσι και στον Λίβανο, η Iσραηλινή δράση αλλού σκόπευε και άλλο πέτυχε.

Aυτό επαληθεύει την παρατήρηση για την Iστορία που δρα πίσω απ’ την πλάτη των πρωταγωνιστών της: Tα πιο αναπτυγμένα καπιταλιστικά κράτη προσπαθούν να εξάγουν την κρίση τους σαν καταστροφή των «άλλων»· και μ’ αυτό το τρόπο εκβιάζουν το - με καπιταλιστικούς όρους - «ψήλωμα» μερικών απ’ αυτούς τους «άλλους». H εθνική - διαταξική - ενότητα εδώ κι εκεί, συνιστά έναν κρίσιμο όρο για την καλύτερη προσαρμογή των κοινωνιών στην εμπόλεμη διαχείριση της κρίσης....